پایان نامه تذهیب

مقدمه

سپاس خداوندی را که منشا حسن و جمال و زیبایی است و موهبت درک و احساس آن را به بشر عطا فرمود و انسان را در فهم کشف حسن جمالش سزاوار نمود. آن خالق منان گوشه ای از زیبایی های عرش را برای مشاهده بندگان صالح خویش مهیا ساخت و جلوه هایی از ان ملکوت زیبا را به فرش کشید و منظری از رخ پر حسن و جمال خویش را برای آرامش دل انسان ها به دست هنرمندان سالکش متجلی نمود.

این همه نقش می و عکس مخالف که نمود

                                                       یک فروغ رخ ساقی است که در جام افتاد

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

مقدمه ...................................................................................................................... 1

فصل اول

تاریخچه .................................................................................................................. 6

تعریف تذهیب ....................................................................................................... 13

ریشه یابی لغت تذهیب .......................................................................................... 14

واژگان تذهیب: ..................................................................................................... 17

ابرک ..................................................................................................................... 17

اسلیمی (اسلامی) .................................................................................................. 17

بند اسلیمی............................................................................................................. 17

تاج ........................................................................................................................ 18

جدول..................................................................................................................... 18

 ختایی .................................................................................................................. 18

داغ......................................................................................................................... 18

دهن اژدر.............................................................................................................. 18

سنجاق نشان ........................................................................................................ 18

شرفه..................................................................................................................... 19

شمسه.................................................................................................................... 19

شمسه کوچک ....................................................................................................... 19

فرنگی ................................................................................................................... 20

فصاصی ............................................................................................................... 20

کتیبه سرلوحه ...................................................................................................... 20

کمند زرین ............................................................................................................ 21

کره ....................................................................................................................... 21

لچک ترنج ............................................................................................................. 21

لچکی واگیره ......................................................................................................... 21

ترنج ...................................................................................................................... 22

سرترنج ................................................................................................................ 22

سرلوحه................................................................................................................. 23

 کتیبه .................................................................................................................... 23

ترصیع .................................................................................................................. 24

حاشیه .................................................................................................................. 24

قوس حلزونی ....................................................................................................... 25

فصل دوم

مکتب های تذهیب ................................................................................................. 25

ابزار و مواد کار: ................................................................................................. 29

قلم مو.................................................................................................................... 29

طلا و نقره ............................................................................................................ 30

مهره ..................................................................................................................... 31

کاغذ ..................................................................................................................... 32

صفات مهم کاغذ .................................................................................................. 32

رنگ ...................................................................................................................... 33

پرگار، ترلینگ، خط کش ....................................................................................... 34

شیوه کار تذهیب .................................................................................................. 35

اصول قابل اهمیت در کلیات نقش ........................................................................ 40

فصل سوم

ختایی و اسلیمی (دیرینگی و ریشه مشترک) ........................................................ 42

تعریف ختایی و گونه های آن .............................................................................. 43

اسلیمی .................................................................................................................. 46

تعریف اسلیمی و گونه های آن ............................................................................ 47

صورت اسلیمی .................................................................................................... 52

تزئین اسلیمی ........................................................................................................ 53

چنگ و گره ........................................................................................................... 54

نشان و انواع آن: .................................................................................................. 55

لچک نشان یا کتیبه نشان ..................................................................................... 55

بته جقه نشان ....................................................................................................... 56

دل نشان ............................................................................................................... 56

ابرک نشان (اسلیمی ماری) .................................................................................. 56

نشان و اصل قاعده (نقش در نقش) ..................................................................... 57

تکوین نقوش (ترکیب اسلیمی و ختایی) ................................................................ 58

جایگاه نشان ها در شمسه ................................................................................... 58

گره سازی ............................................................................................................ 59

شرفه .................................................................................................................... 59

فصل چهارم

تحول هنر در تذهیب.............................................................................................. 60

طراحان و مذهبان قدیم ........................................................................................ 63

طراحان و مذهبان معاصر ................................................................................... 66

فصل پنجم

طرح نشان ............................................................................................................ 72

طرح ترنج ............................................................................................................. 73

طرح کتیبه ............................................................................................................. 74

طرح لچک ............................................................................................................. 75

طرح تاج و سرلوح ................................................................................................ 76

طرح واگیره اسلیمی و ختایی ................................................................................ 78

طرح حاشیه .......................................................................................................... 79

منابع و مآخذ......................................................................................................... 80