پایان نامه تاریخ ساسانیان

چکیده

پایان نامه حاضر می کوشد شکل گیری و گسترش نظام حکومتی ایران دوره ای ساسانی را از سال 226تا 420  میلادی روشن سازد.محور این تحقیق توصیفی است پیرامون بخش های قضایی و اداری دیوانسالاری ساسانی. در این میان ، مقام های مربوط به این نظام مورد توجه  قرار گرفته اند .فصل اول تحقیق که حکم مدخل را دارد ،روند قدرت یابی و استقرار حکومت ساسانی را در دوره ای اردشیر بابکان مورد بررسی قرارمی دهد ؛ سال های کوشش او در برقراری پیوندهای نزدیک میان دین و حکومت و به عبارت بهتر ، اتخاذ شکلی یگانه از دین به عنوان دین رسمی ، در جریان این روند مورد بحث قرار گرفته است . فصل دوم ،جزئیات مربوط به طبقات اجتماعی در این دوره گردآوری و تحلیل شده اند ، درفصل سوم تصویری کلی از نظام دیوانی ساسانیان ارائه می کند. فصل چهارم مشاغل دیوانی و درباری دیوانسالاری ساسانی را مورد بررسی قرار می دهد . بالاخره ،در فصل پایانی ،شخصیت های برجسته ای که در دیوانسالاری ساسانی ایفای نقش کردهاند ، مورد شناسای و تحقیق قرار گرفته اند .

فهرست

مقدمه

معرفی منابع

فصل اول: تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت و اتحاد دین و دولت

1-1   ساسانیان ادامه دهنده را هخامنشیان

1-2   تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت

1-3   اتحاد دین و دولت در عصر ساسانیان

2 – فصل دوم: مروری بر طبقات اجتماعی در عصر ساسانیان

1-2 تعریف طبقه اجتماعی

2-2 طبقات اجتماعی

3-2 طبقه روحانیون

1-3-2 موبد

2-3-2 موبدان موبد

3-3-2 هیربد

4-3-2 زوت و راسی

5-3-2 دستور

4-2 طبقه جنگجویان:

1-4-2 وظیفه جنگجویان

2-4-2 تقسیم طبقات جنگجویان

1-2-4-2 سوار نظام

2-2-4-2 پیاده نظام

5-2 طبقه کشاورزان و صنعتگران

3           – فصل سوم: نظام دیوانی در عصر ساسانیان

1-3 شناخت سازمان‌های داخلی دوره ساسانیان

2-3 دیوان پیدایش دیوان‌ها

3-3 دیوان ریاست طبقات جامعه وزرگ فرمذار یا بزرگ فرماندار – وظایف و اختیارات وزیر

4-3 دیوان سپاه – ایران سپاهید. ارتشیاران سالار – ارگبد

5-3 دیوان دادرسی (داد)

1-5-3 ارزش داد و دادگستری

2-5-3 منشا قوانین در عصر ساسانیان

3-5-3 خوزه قضات

4-5-3 ادله اثبات دعوی

5-5-3 پادشاه در منصب قضاوت

6-5-3 روحانیون در منصب قضاوت

6-3 دیوان رسایل (دیوان دبیران)

7-3 طبقه‌ی متحخدمین ادارات (دبیران)

1-7-3 دبیر

2-7-3 دبیربد (ایران دبیربد)

3-7-3 اهمیت دبیران و دیدگاه شاهان به دبیران

4-7-3 چگونگی برگزیدن دبیران

5-7-3 وظایف دبیران

6-6-3 اصناف دبیران

1-6-6-3 دین دبیر

2-6-6-3 دبیران دیوان خراج

3-6-6-3 گذک آمار دبیر

4-6-6-3 واسپوهرگان آمازکار

5-6-6-3 روانیگان دبیر

6-6-6-3 آذربادگان دبیر

7-6-6-3 گنج آمار دبیر

8-3 دیوان سرای شمرهیا دیوان استیفا (اداره مالیه)

9-3 دیوان خراج

1-3-9 خسرو انوشیروان و اصلاح نظام مالیاتی

2-9-3 واستر پوشان سالار

3-9-3 آمار کار

4-9-3 دهقانان

5-9-3 جایگاه دهقانان

10-3 دیوان درآمدهای کل کشور – شهر آمار دبیر

11-3 دیوان خزائن

12-3 گهبد و ضرب مسکوکات

13-3 دیوان آتشکده‌ها – آتش آمار دبیر

14-3 دیوان برید

15-3 دیوان اشراف

16-3 دیوان ایران دربد – دربد

17-3 دیوان مهرشاهی (دیوان خاتم )

18-3 دیوان احشام – آخور آمار دبیر – آخورسالار

19-3 دیوان ویژگان

20-3 دیوان نوروز

21-3 دیوان کستبزود (دیوان آب) – وظیفه‌ی دیوان آب

22-3 دیوان جامه خانه

23-3 ایوان درستبد

4           – فصل چهارم

مشاغل دیوانی و درباری

1-4 پادشاه

2-4 شاه  ، وظیفه متقابل شاهان و پادشاهان

3-4 شهرب

4-4 مرزبان

5-4 اسپهبد

6-4 پادگوسپانان

7-4 بیدخش

8-4 اندرزبد

9-4 آموزگاران اسواران

10-4 درپوشان جادگ گو و دادور (مدافع درویشان و دادور)

11-4 خرم باش

12-4 پشتیگبان سالار

13-4 مهماندار

14-4 خوانسالار

15-4 پذشخوار

16-4 مردبذ

17-4 دیده‌بان سلطنتی

18-4 گنجور

19-4 دواتدار

20-4 کاروانسالار

21-4 تغاربد

22-4 آیین بد

23-4 بازاربد

24-4 کیروگ بد – هنربد

5 - فصل پنجم

شخصیت‌های برجسته دوره ساسانیان

1-5 تنسر – تنسر شخصیتی تاریخی است

2-5 ابرسام – تنسر و ابرسام

3-5 کوتیر و تقویت روحانیت زرتشتی – کوتیر – کوتیر و شاپور یکم و ترقی مقام وی در شاهان بعدی – کویتر کتیبه‌های وی

4-5 آذرپاد مهراسپندان

5-5 مهرنرسی

6– نتیجه